Działalność gospodarcza – prawne aspekty zakładania firmy. Od czego zacząć?

Zgodnie z ustawą Prawo przedsiębiorców przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą. Działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły.

Natomiast według Kodeksu cywilnego przedsiębiorstwo to zorganizowany zespół składników, przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej, obejmuje nazwę przedsiębiorstwa, własność nieruchomości i ruchomości, inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub rzeczy ruchomych, wierzytelności, prawa z papierów wartościowych, prawa na dobrach niematerialnych, a także środki pieniężne, koncesje, licencje i zezwolenia, tajemnice przedsiębiorstwa oraz księgi i dokumenty związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Firma jest indywidualizacją (oznaczeniem) przedsiębiorcy jako podmiotu praw i zobowiązań, jest dla przedsiębiorcy czymś, czym dla człowieka jest nazwisko. Pozwala odróżnić przedsiębiorców działających na rynku. Firma jest zawsze nazwą (Kodeks spółek handlowych), nie wchodzi w skład przedsiębiorstwa, nie może być zbyta (przedsiębiorca może jedynie upoważnić inny podmiot do korzystania ze swej firmy).

Można zatem wyodrębnić następujące zasady tworzenia firm:

1. zasada wyłączności – firma jednego przedsiębiorcy powinna odróżniać się od firm innych przedsiębiorców,
2. zasada prawdziwości – firma musi odpowiadać prawdzie, nie może wprowadzać w błąd (chodzi o osobę przedsiębiorcy, przedmiot i miejsce działalności),
3. zasada jedności – przedsiębiorca może mieć tylko jedną firmę,
4. zasada jawności – firma podlega ujawnieniu w rejestrze,
5. zasada ciągłości – zachowanie brzmienia firmy mimo przekształcenia przedsiębiorcy.

Prawo przedsiębiorców zastrzega sobie, iż spółka cywilna nie może być przedsiębiorcą, jednak wspólnicy mogą nimi być w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

Jak zarejestrować działalność gospodarczą?

Podczas rejestracji działalności gospodarczej możemy wyodrębnić:

• Rejestr przedsiębiorców KRS
• Krajowy Rejestr Sądowy
• (CEIDG) Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej

Rejestracja przedsiębiorców:

• Przedsiębiorca zamierzający podjąć działalność musi obowiązkowo uzyskać wpis do rejestru przedsiębiorców (nie dotyczy to spółki kapitałowej w organizacji). Taki wpis jest konieczny, aby przedsiębiorca mógł skutecznie dokonać wielu czynności, np. zmiana umowy czy statut spółki nabierają mocy dopiero z chwilą wpisu.
• Sam wpis jest czynnością techniczno-prawną, na podstawie postanowienia sądu rejestrowego wprowadza się dane do systemu informatycznego.

W skład KRS, poza wspomnianym rejestrem przedsiębiorców, wchodzi również: rejestr stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej, a także rejestr dłużników niewypłacalnych.

• KRS jest jawny, czyli każdy zainteresowany ma prawo przejrzenia akt rejestrowych i uzyskania urzędowego odpisu.
• KRS zawiera tzw. domniemanie prawdziwości danych objętych wpisem, a więc jeżeli przedsiębiorca podał niezgodne dane lub nie dokonał stosownych zmian, osoba trzecia nie może ponieść z tego tytułu szkody, działa ona bowiem w dobrej wierze i w zaufaniu do danych podlegających wpisowi.
• Wniosek o wpis do KRS oraz załączone dokumenty sąd rejestrowy bada czy są one zgodne z prawem. Sprawdza prawdziwość danych, tj. imię, nazwisko, nazwy lub firmy, nr PESEL lub REGON.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami osoba fizyczna prowadząca działalność musi ją zgłosić do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).

Formy prowadzenia działalności gospodarczej