Czy 2025 rok przyniesie istotne zmiany w prawie dla sektora e-commerce?

Dynamiczny rozwój technologii oraz rosnące znaczenie handlu online i jego wpływu na gospodarkę oraz konsumentów staje się wyzwaniem prowokującym zmiany w prawie. Wprowadzane są nowe regulacje, które mają na celu dostosowanie przepisów do zmieniającej się rzeczywistości. Rok 2025 przeniesie liczne zmiany w systemie prawnym w zakresie szeroko rozumianego e-commerce.

Nowe przepisy obejmują m.in. większą ochronę konsumentów, zwiększone wymagania w zakresie transparentności oferowanych usług i produktów, a przede wszystkim nowe obowiązki dla przedsiębiorców celem spełnienia wymagań ustanowionych przez prawodawcę. Jakich nowości w prawie możemy zatem spodziewać się w 2025 roku?

1. GPSR

13 grudnia 2024 r. weszło w życie rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/988 w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów (GPSR – „General Product Safety Regulation”). Nowe przepisy wprowadzają większe wymogi w obrębie bezpieczeństwa produktów. Co istotne, regulacje dotyczą wszystkich kanałów sprzedaży, w tym handlu online.

Celem wprowadzenia GPSR jest poprawa funkcjonowania rynku wewnętrznego UE przy jednoczesnym zagwarantowaniu wysokiego poziomu ochrony konsumentów. Rozporządzenie nakłada na podmioty gospodarcze obowiązki związane z zapewnieniem bezpieczeństwa produktów, a także precyzuje, jakie działania powinny być podejmowane w przypadku wystąpienia ryzyka lub incydentów związanych z ich użytkowaniem.

GPSR ma zastosowanie do produktów udostępnionych na rynku UE – niezależnie od tego, czy są to produkty nowe, używane, naprawione, czy odnowione (refurbished). Z zakresu obowiązywania rozporządzenia wyłączone są m.in leki, żywność, pasza, żywe rośliny i zwierzęta, statki powietrzne czy antyki.

Wprowadzenie GPSR ma zapewnić ochronę konsumentów przed niebezpiecznymi produktami, niezależnie od kanału dystrybucji.

Postanowienia wynikające z GPSR skierowane są w szczególności do:

• producentów – którzy odpowiadają za odpowiednie oznaczenie, spełnienie norm bezpieczeństwa i posiadanie pełnej dokumentacji przez produkty;
• importerów – którzy odpowiadają za wprowadzenie do obrotu produktów spoza UE oraz zagwarantowanie ich zgodności z przepisami;
• dystrybutorów – którzy odpowiadają za monitorowanie jak i weryfikację, czy oferowane przez nich produkty spełniają wymogi wynikające z GPSR.

Rozporządzenie nakłada szereg wymogów, w tym:

• wyznaczenie odpowiedzialnego podmiotu – każdy produkt sprzedawany na rynku UE musi mieć wyznaczoną firmę lub osobę odpowiedzialną za zapewnienie jego zgodności z przepisami unijnymi (producent może wyznaczyć taką osobę);
• ostrzeżenia i informacje o bezpieczeństwie – każdy produkt sprzedawany na rynku UE musi posiadać ostrzeżenia i informacje o bezpieczeństwie, w tym o właściwym użytkowaniu produktu;
• odpowiednie oznaczenia identyfikacyjne produktu – umożliwiające jego identyfikację;
• kompletna dokumentacja produktu – obowiązek jej dostarczenia;
• reakcja na wypadki – obowiązek podjęcia odpowiednich działań przez podmiot gospodarczy w razie wystąpienia wypadków związanych z bezpieczeństwem produktów.

Obecnie trwają prace legislacyjne, mające na celu dookreślenie sankcji za nieprzestrzeganie GPSR.

2. Europejski Akt o Dostępności (EAA)

28 czerwca 2025 roku wejdzie w życie polska ustawa o zapewnieniu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze. Regulacja stanowi implementację Europejskiego Aktu o Dostępności (ang. European Accessibility Act, EAA), czyli dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/882 z dnia 17 kwietnia 2019 roku. Jej głównym celem jest dostosowanie polskiego prawa do europejskich standardów dostępności, by wspierać osoby z niepełnosprawnościami oraz innych użytkowników o szczególnych potrzebach. Ma ona na celu poprawienie dostępności do produktów i usług w całej Polsce ze szczególnym naciskiem na osoby niepełnosprawne. Szacuje się, że w Polsce żyje grupa ok. 5–6 mln osób, które mogą skorzystać na wprowadzonych zmianach.

Ustawa obejmuje zarówno produkty, jak i usługi, które na podstawie przeprowadzanych analiz zostały uznane za kluczowe pod względem funkcjonowania osób niepełnosprawnych oraz takie, które wymagają ujednolicenia w ramach funkcjonowanie rynku UE. Obejmuje ona:

1. Produkty:
   • konsumenckie systemy sprzętu komputerowego ogólnego przeznaczenia i ich systemy operacyjne;
   • terminale płatnicze, bankomaty, wpłatomaty, automaty biletowe, urządzenia do odprawy oraz interaktywne terminale przeznaczone do udzielania informacji;
   • konsumenckie urządzenia końcowe z interaktywnymi zdolnościami obliczeniowymi wykorzystywane do oferowania lub świadczenia usług telekomunikacyjnych oraz dostępu do audiowizualnych usług medialnych;
   • czytniki książek elektronicznych.
2. Usługi (oferowane na rzecz konsumentów):
   • telekomunikacyjne,
   • dostęp do audiowizualnych usług medialnych,
   • towarzyszące usługom autobusowego, autokarowego, wodnego, lotniczego i kolejowego transportu pasażerskiego,
   • bankowości detalicznej,
   • rozpowszechniania książek elektronicznych,
   • handlu elektronicznego.

Istotne jest natomiast, że przepisy ustawy nie będą stosowane do produktów wprowadzonych do obrotu przed dniem wejścia w życie ustawy.

Choć ustawa dotyczy szerokiego spektrum podmiotów, w tym średnich i małych przedsiębiorstw, mikroprzedsiębiorcy zostali z niej wyłączeni. Wyłączenie obejmuje również: