Asertywność się opłaca - także szefowi!

Mimo że o asertywności napisano już niemal wszystko i tego obszaru dotyczy wiele szkoleń, zarówno na stanowiskach sprzedażowych, jak i menedżerskich, nadal często można się spotkać z opinią, że jest to przede wszystkim umiejętność mówienia nie. Kolejnym pokutującym stereotypem jest rozumienie asertywności jako cechy charakteru lub nawet osobowości. Mówimy np.: „Anna jest osobą asertywną”, „Marek nie jest asertywny”, jakby to była cecha niezmienna, jak kolor oczu. Asertywność to jedna z bardziej pożądanych kompetencji w kontaktach społecznych, a osoby zarządzające ludźmi powinny szczególnie dbać o swój rozwój w tym obszarze.

Wspomniane stereotypy nie mają oczywiście nic wspólnego z asertywnością. Odmawianie komukolwiek bez szacunku i wrażliwości bliższe jest raczej ignorancji, a nawet arogancji niż prawdziwej asertywności, której istotą są właśnie takie wartości, jak szacunek do siebie i innych oraz wyrażanie i obrona swoich przekonań, którym towarzyszą dobre intencje.

Czym jest asertywność

Warto zatem myśleć o asertywności jako o postawie, zachowaniu, umiejętności, których można się nauczyć i rozwijać. W roli szefa nie zawsze zachowamy się asertywnie, ale to nie oznacza, że w ogóle nie jesteśmy asertywni. Ludzie bardzo różnią się pod względem zdolności do bycia asertywnymi i nierzadko rozwijają się w kierunku znacznej uległości lub agresji wobec innych. Mają zatem ograniczony szacunek dla siebie (uległość) lub do innych (agresja). Niewątpliwie osoby, które potrafią być asertywne, są bardziej zadowolone z siebie, z relacji z innymi ludźmi i ogólnie cieszą się lepszym zdrowiem psychicznym. W dużej mierze jest tak, dlatego że potrafią zadbać o to, co dla nich ważne, nie narażając przy tym na szwank swojego otoczenia.

Asertywność to umiejętność wyrażania własnego zdania, uczuć, postaw w sposób otwarty, w granicach nienaruszających praw ani psychicznego terytorium innych osób oraz własnego. Innymi słowy, to umiejętność zachowania się równocześnie z szacunkiem dla siebie i dla innych.

Nie sposób mówić o asertywności szefa w oderwaniu od wartości, jakimi kieruje się on jako człowiek, oraz od wartości i misji, jakimi kieruje się dana organizacja. Idealnie, jeśli te wartości są spójne z tymi, które są bliskie pracownikom. Oczywiście specyfika danej branży może je różnicować, np. dbałość o zdrowie pacjentów (apteka, firma farmaceutyczna) czy innowacyjność i rozwój badań (producent komponentów z tworzyw sztucznych). Są jednak wartości uniwersalne, na których warto oprzeć funkcjonowanie firmy oraz zarządzanie pracownikami, jak np. dbałość o klienta (odpowiednie standardy obsługi) czy szacunek do pracowników, motywowanie ich, dostrzeganie i wykorzystywanie ich potencjału.