Do czego przydadzą się szefowi sprzedaży metody zarządzania projektem (cz. 2. Agile)

W poprzednim numerze opisałem fundamenty klasycznego, liniowego podejścia do projektów. Sugerowałem też, w jakich sytuacjach techniki kaskadowego zarzadzania projektem mogą przydać się w organizacji handlowej. Czas na techniki zwinne. Na wspomnienie o nich zapewne niektórym od razu na myśl przychodzi modne słowo agile¹. Ponieważ zwinne podejście do projektów pojawiło się nieco później i niejako w opozycji do tradycyjnego, można by odnieść wrażenie, że metodyki zwinne są lepsze niż klasyczne. Ale czy na pewno? Na ile są przydatne w dziale sprzedaży?

Wpisz słowo „agile” do jakiejkolwiek popularnej wyszukiwarki, a znajdziesz wiele odpowiedzi. Dla przykładu Google zwraca 180 milionów wyników. Agile methodology znajdowana jest przez tę samą wyszukiwarkę siedem razy częściej niż waterfall methodology². W serwisie LinkedIn roi się od profesjonalistów dumnie noszących tytuły agile leader, agile coach czy agile advisor. Mimo że przez większość swej historii ludzkość realizowała projekty kaskadowo, zwinne podejście zdaje się dominować we współczesnych mediach.

Ogromna popularność metodyk w duchu agile bierze się po części z tego, że powstały w środowisku osób zajmujących się nowymi technologiami, a to one stanowią gros twórców treści oraz biernych użytkowników mediów społecznościowych, które z kolei wypierają media tradycyjne. Rewolucja agile, zapoczątkowana słynnym manifestem³, niczym reformacja kościoła katolickiego tezami Lutra, wydaje się atrakcyjna dla postępowców – zwolenników „nowego” i przeciwników tego, co klasyczne. Zresztą skrajne postawy są dla nas, ludzi, charakterystyczne. Dychotomia – postrzeganie rzeczywistości przez dwie skrajności – jest uznawana w psychologii za typowy błąd myślenia. Posługiwanie się uproszczeniami, np.: dobro – zło; prawda – fałsz; my – oni; demokracja – dyktatura, prowadzi do polaryzacji, czyli dzielenia się grup ludzi na dwa nierzadko wrogie klany. Popularność metodyk zwinnych bierze się jednak przede wszystkim ze zmian w naszym otoczeniu – stworzone przez nas środowisko, określane często terminem VUCA, wymusza coraz większe zapotrzebowanie na produkty, których nie da się z powodzeniem realizować metodami tradycyjnymi. Jednocześnie nie znaczy to, że nie ma obszarów zastosowań dla kaskadowego zarzadzania projektami.

Kwintesencja metod agile

Jak w przypadku każdego modnego, acz trudnego słowa o nieoczywistym znaczeniu, wielu go używa, ale niewielu rozumie. W istocie agile to nie tyle zbiór technik czy konkretna metodyka. To filozofia – sposób myślenia, zbór przekonań przydatnych w podejmowaniu decyzji w pracy projektowej. Podobnie jest ze skrótem CRM – większości kojarzy się ono z typem oprogramowania, podczas gdy jest to sposób myślenia o kliencie, z którego wypływają różne działania. Klientocentryzm można przecież stosować, nie używając żadnego systemu komputerowego. Filozofię agile stara się realizować wiele zespołów projektowych, wykorzystując różne metodyki programowania (software development) lub tzw. ramy (frameworks). Przykłady takich metod lub ram programowania zaliczanych do grupy agile to scrum, kanban, lean software development czy programowanie ekstremalne (XP).

Filozofia agile została ujęta we wspomnianym manifeście złożonym z czterech wartości (values) i dwunastu zasad (principles). Jej kwintesencja została zilustrowana na rysunku 1.

Powierzchowne wczytanie się w zestaw prezentowanych wartości manifestu niesie za sobą ryzyko niewłaściwej interpretacji. W przeciwieństwie do Lutra, który piętnował handlowanie odpustami oraz kompletnie odrzucał tradycję chrześcijańską (na rzecz trzymania się Pisma Świętego), jak również nieomylność papieży, pośrednictwo kapłanów i kult świętych, autorzy manifestu doceniają wartości z prawej strony, te przyświecające tradycyjnemu podejściu do tworzenia oprogramowania. Jednocześnie bardzo wyraźnie zaznaczają, że bardziej cenią sobie zestaw wartości zapisany po lewej. Przekonanie siedemnastki autorów manifestu wynika z własnego doświadczenia jako programistów. W ich własnych słowach: „elementy wypisane po prawej są wartościowe, ale większą wartość mają dla nas te, które wypisano po lewej”.

12 zasad agile wg sygnatariuszy manifestu

1] Najwyższy priorytet ma dla nas zadowolenie klienta dzięki wczesnemu i ciągłemu wdrażaniu wartościowego oprogramowania.

2] Bądźcie gotowi na zmiany wymagań nawet na późnym etapie rozwoju projektu. Procesy zwinne wykorzystują zmiany dla zapewnienia klientowi konkurencyjności.

3] Dostarczajcie funkcjonujące oprogramowanie często, w kilkutygodniowych lub kilkumiesięcznych odstępach. Im częściej, tym lepiej.

4] Zespoły biznesowe i deweloperskie muszą ściśle ze sobą współpracować w codziennej pracy przez cały czas trwania projektu.

5] Twórzcie projekty wokół zmotywowanych ludzi. Zapewnijcie im potrzebne środowisko oraz wsparcie i zaufajcie, że wykonają powierzone zadanie.

6] Najbardziej efektywnym i wydajnym sposobem przekazywania informacji zespołowi deweloperskiemu i wewnątrz niego jest rozmowa twarzą w twarz.

7] Działające oprogramowanie jest podstawową miarą postępu.

8] Procesy zwinne umożliwiają zrównoważony rozwój. Sponsorzy, deweloperzy oraz użytkownicy powinni być w stanie utrzymywać równe tempo pracy.

9] Ciągłe skupienie na technicznej doskonałości i dobrym projektowaniu zwiększa zwinność.

10] Prostota – sztuka minimalizowania ilości koniecznej pracy – jest kluczowa.

11] Najlepsze rozwiązania architektoniczne, wymagania i projekty pochodzą od samoorganizujących się zespołów.

12] W regularnych odstępach czasu zespół analizuje możliwości poprawy swojej wydajności, a następnie dostraja i dostosowuje swoje działania do wyciągniętych wniosków⁴.

Nie da się ukryć, że choć dziś można odnieść wrażenie, że wszystko ma być agile, zasady powstały przy i dla produkcji oprogramowania. Środowisko programistów wypracowało zestaw praktyk, który ma być antidotum na bolączki powolnych i zbiurokratyzowanych „starych” metod. Nie zawsze zwinne metody są skuteczne, co ilustruje choćby przypadek gry Cyberpunk 2077, której produkcja zajęła 7 lat, trzy razy przekładano premierę, a obecnie producentowi grożą poważne konsekwencje z związku z problemami z jakością.