Przerwane łańcuchy. Optymalizacja łańcucha dostaw w dobie COVID-19

Zarządzanie łańcuchem dostaw to główne wyzwanie logistyki. Wymagający i ważny aspekt w całym procesie. Dotychczas działało to tak: sprzedaż składała nierealne obietnice, łańcuch dostaw agresywnie redukował zapasy, produkcja walczyła o ciągły wzrost wyśrubowanych KPI’ów, zaopatrzeniowcy drenowali dostawców w celu obniżenia cen zakupu... Następnie wszedł model Omnichannel, który dodatkowo skomplikował sprawę i utrudnił zrozumienie słowa „magazyn” i „standardowa dystrybucja produktów”, kiedy okazało się, że poszczególne punkty sklepowe mogą być lokalnymi magazynami. W i tak zawiłej sytuacji, wraz z początkiem roku, wybuchła pandemia COVID-19. Jak dziś podejść do planowania łańcucha dostaw?

Łańcuch dostaw – opis sytuacji pandemicznej

Nowa pandemiczna rzeczywistość znacząco wpłynęła na zmianę postrzegania łańcuchów dostaw. W kontekście zatrzymania gospodarki uruchomiły się nowe mechanizmy. Przestano skupiać uwagę nie na samej optymalizacji kosztowej lub czasowej supply chain, ale na takim udrożnieniu procesów, które pozwolą w ogóle funkcjonować i transportować w ramach łańcucha dostaw. Wiele łańcuchów dostaw w wyniku odgórnych decyzji zostało przerwanych, co nawet po ponownym otwarciu, pociągnęło za sobą lawinę konsekwencji.

Konsekwencjami ostatnich wydarzeń w obszarze zerwania łańcucha dostaw są:

• skrócenie cyklu planowania,
• zwiększenie znaczenia zapasów, podniesienie ich stanów, ograniczenie modelu „just in time”,
• wzmocnienie planów dla alternatywnych dostawców na wypadek braku surowców,
• skrócenie procesów decyzyjnych w organizacjach,
• skrócenie lead time supply chain, czyli procesu od zamówienia do dostarczenia na nasz magazyn lub do odbiorcy końcowego naszych produktów.

Tak poważne tąpnięcie w sektorze branży logistycznej musiało odbić się w skali makro i mikro. W ostatnim czasie przez wszystkie przypadki odmieniano frazę „odporność łańcucha dostaw”. Wciąż dyskutuje się o tym, jak wzmocnić, jak udrożnić, jak zabezpieczyć, jak skrócić lead time. Są to kwestie ważne dla wszystkich, bowiem te elementy wpływają na łańcuch dostaw, bez względu na to, czy funkcjonujemy na rynku jako pure e-commerce player czy omnichannel player. Niemal wszystkie podmioty podeszły priorytetowo do kwestii wzmocnienia łańcucha dostaw, wdrażając bądź optymalizując funkcjonowanie tzw. silników wysyłkowych.

Szczepionka, spowolnienie gospodarcze, transport lotniczy... co dalej?

Mamy zapowiedź powszechnej szczepionki anty COVID-19, program odbudowy gospodarki i ambitne plany na przyszłość... Czy sytuacja ekonomiczna jest na pewno już na dobrych torach? W końcówce 2020 roku ta kwestia jest niemożliwa do jednoznacznej oceny. Sytuacja wciąż nie jest krystaliczna, każde turbulencje mogą istotnie wpływać na łańcuch dostaw. Rysunek 1 obrazuje sytuację gospodarczą i jasno widoczne spowolnienie.

Już na początku roku, przed wybuchem pandemii, na podstawie pewnych oznak można było założyć, że spowolnienie gospodarcze nastąpi. Globalny wirus stał się katalizatorem zmian i zadziałał na zasadzie zaciągnięcia hamulca ręcznego. Dlatego tak ważne jest, aby przy projektowaniu nowych rozwiązań pamiętać o długofalowych konsekwencjach tej niecodziennej sytuacji.

Kolejnym przykładem na zobrazowanie sytuacji są dane przygotowane przez Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoźników Powietrznych. Według prognoz, do pełnego powrotu samolotów na niebo potrzebujemy około 5 lat. To w konsekwencji wciąż generuje wysokie koszty ładunków importowanych i eksportowanych drogą lotniczą (rysunek 2).

Silnik transportowy jako stymulator optymalizacji łańcucha dostaw

Nie tylko transport lotniczy został złamany. Również porty kontenerowe w marcu świeciły pustkami... taka sytuacja jest anomalią i nie miała miejsca nigdy wcześniej. To bardzo zmieniło perspektywę na import, eksport i handel w ogóle. Dotąd wydawało się, że aby sprzedawać, wystarczyło mieć towar i ułożone procesy logistyczne. Pandemia dobitnie podkreśliła inne czynniki w całym procesie. Zarówno odbiory z Państwa Środka, jak i z innych spichlerzy producenckich stały się niemożliwe z dnia na dzień. To coś, czego nie przewidziano. Po pierwszym szoku, na powierzchnię zaczęły wypływać kolejne problemy. Firmy kurierskie i transportowe musiały mierzyć się z dotkliwymi brakami kadrowymi, z drugiej strony część stref w krajach Europy Zachodniej i USA była u niektórych przewoźników zupełnie wyłączona z transportu. Również Poczta Polska miała zamknięte placówki i wyłączone doręczenia zagraniczne... To wydarzenia, których nie zakładano nawet w najbardziej wnikliwych prognozach. Czego uczy taka sytuacja? Do przedsiębiorców wysyłany jest jasny komunikat — ubezpiecz się, zredukuj ryzyko i zacznij korzystać z silników wysyłkowych. Takie platformy, choć nie są remedium na wszystkie bolączki, pomagają w przezwyciężeniu punktów krytycznych, które w konsekwencji mogą zaburzyć cash flow firmy. Kluczem są platformy z multimetodami oraz opcją doręczeń krajowych i międzynarodowych w jednym miejscu. Dzięki temu, gdy konkretny przewoźnik zawiedzie w danym regionie, możesz uzupełnić doręczenia na ten obszar niemal w sekundę, bez uruchamiania dodatkowych mechanizmów. To najprostsza droga do zabezpieczenia łańcucha dostaw.